معرفی انواع پروتزهای دندانی

کلمه پروتز Prosthesis به معنای اندام یا عضو مصنوعی جایگزین شده در بدن می باشد. به این ترتیب پروتز های دندانی شامل درمان هایی می باشند که برای جایگزین کردن قسمتی یا کل دندان/دندان های از دست رفته در یک فرد انجام می شوند. پروتز های دندانی از جمله روش‌ های درمانی است که برای جبران دندان‌ های از دست رفته یا تخریب شده استفاده می‌ شود. انواع پروتز های دندانی وجود دارد که ممکن است به صورت موقت یا دائمی باشند. و متناسب با نیاز های هر فرد تهیه می‌ شوند.

تقسیم بندی انواع پروتز های دندانی

دو نوع کلی از پروتز های دندانی در دندانپزشکی وجود دارد:

• پروتزهای متحرک (Removable)

پروتز‌ های دندانی متحرک یا قابل جابه جایی، یک نوع از انواع پروتزهای دندانی هستند که از دهان حذف و نصب می‌ شوند. این نوع پروتز ها به دندان‌ ها، لثه‌ ها و بافت‌ های موجود در دهان متصل می‌ شوند و می‌ توانند با کلیپ‌ ها یا پروانه‌ ها به مکان خود متصل شوند. پروتز های دندانی متحرک معمولاً شامل دو نوع اصلی هستند:

• انواع پروتزهای دندانی

پروتز های دندانی جزیی: پروتز های دندانی جزیی برای جبران دندان‌ های از دست رفته یا تخریب شده استفاده می‌ شوند، به طوری که به دندان‌ های باقی‌ مانده متصل می‌ شوند. این پروتز ها می‌ توانند شامل پروتز های کاذب یا پلی است و اغلب از جنس‌ هایی مانند پرسلن یا آکریلیک ساخته می‌ شوند.
دندان‌های متحرک کامل: این نوع پروتز ها از انواع پروتزهای دندانی برای جبران تمامی دندان‌ های یک فک یا هم زمان هر دو فک استفاده می‌ شوند. آن ها می‌ توانند شامل پروتز های دندانی کاذب یا پلی باشند. پروتز های دندانی متحرک اغلب از جنس‌ هایی مانند پرسلن، آکریلیک و فلزات ساخته می‌ شوند تا مقاوم و کارآمد باشند. انتخاب نوع و جنس پروتز دندانی متحرک بستگی به وضعیت دهان و نیاز های بالینی و زیبایی دارد و باید توسط دندانپزشک تعیین شود.

خرید تجهیزات دندانپزشکی از فروشگاه دندانپزشکی دنت آتروپات

• پروتزهای ثابت (Fixed)

پروتز های دندانی ثابت یا فیکس، یکی از انواع پروتزهای دندانی هستند که برای جبران دندان‌ های از دست رفته یا تخریب شده به صورت دائمی در دهان نصب می‌ شوند. این پروتز ها معمولاً از جنس‌ هایی مانند پرسلن، فلز های غیر آلیاژی، یا زیر ساخت های سرامیکی ساخته می‌ شوند. و به دندان‌ های باقی‌ مانده یا ایمپلنت‌ ها متصل می‌ شوند. انواع پروتزهای دندانی ثابت وجود دارد. که شامل موارد زیر می‌ شوند:

 

تاج‌ ها: تاج‌ها برای جبران دندان‌ های تخریب شده یا آسیب دیده هستند. و باعث افزایش قدرت و زیبایی دهان می‌شوند.

پل‌ ها: پل‌ها برای جایگزینی یک یا چند دندان از دست رفته استفاده می‌ شوند. و به دندان‌ های سالم متصل می‌ شوند.

ایمپلنت‌ ها: ایمپلنت‌ دندان یا پیچ‌ های دندانی برای جای گزینی دندان‌ های از دست رفته استفاده می‌ شوند. و به استخوان فک یا فلج‌ ها متصل می‌ شوند. تا تثبیت و پایداری بیشتری داشته باشند.

پروتز های کامل: هم چون پروتز های دندانی کامل برای افرادی که تمامی دندان‌ های یک فک یا هر دو فک را از دست داده‌ اند.

پروتز های دندانی ثابت معمولاً توسط دندانپزشک تهیه و نصب می‌ شوند و به دلیل نصب دائمی در دهان، برخی افراد ترجیح می‌ دهند از این نوع پروتز استفاده کنند. انتخاب نوع و جنس پروتز دندانی ثابت بستگی به وضعیت دهان و نیاز های بالینی و زیبایی دارد و باید توسط دندانپزشک تعیین شود.

انواع پروتزهای دندانی

معرفی انواع پروتزهای دندانی متحرک و کاربرد آن ها

در این بخش به معرفی انواع پروتز های دندانی متحرک خواهیم پرداخت:

• پروتز کامل یا دنچر کامل متحرک Removable Complete (Full) Denture

این مورد برای جایگزین کردن دندان ها در مواردی است که بیمار تمامی دندان های خود را از دست داده است. عموم مردم آن را با نام “دست دندان” یا “دندان مصنوعی” می شناسند.

• پروتز پارسیل یا دنچر پارسیل متحرک Removable Partial Denture

این مورد زمانی به کار می رود که فرد تعدادی از دندان های خود را از دست داده و تعدادی را دارد. عموم مردم آن را با نام “دست دندان تکه ای” می شناسند. اکثرا وقتی انجام می شود که تعداد دندان های از دست رفته بیشتر از ۳،۴ عدد دندان کنار هم باشد. و درمان های ثابت به هر دلیلی (عدم تحمل بیمار، هزینه بالا، مناسب نبودن استخوان برای ایمپلنت و…) قابل انجام نباشند. البته گاها در مواردی که تعداد دندان های از دست رفته کم باشد نیز ممکن است. از این درمان استفاده شود که البته امروزه با وجود ایمپلنت دندانی استفاده از این درمان کمتر شده است.

معرفی انواع پروتز های دندانی ثابت و کاربرد آن ها

در بخش بالا به معرفی و نمونه عکس پروتز های متحرک دندان پرداختیم. در این بخش نیز شما را با انواع پروتزهای دندانی ثابت دندانی آشنا خواهیم کرد.

روکش دندانی یا کراون Dental Crown

این درمان برای مواقعی مناسب است که بخش قابل توجهی از ساختار تاجی دندان از دست رفته است. و امکان باز سازی تاج دندان از طریق روش‌ های معمول وجود ندارد. لطفا توجه داشته باشید که برای انجام این نوع روکش، باید بخشی از دندان (ریشه‌ ای که می‌ تواند نگه‌ داری شود) باقی بماند. یکی از معایب این درمان این است که در فرآیند درمان کراون، اجزای باقی‌ مانده از تاج دندان به طور لازم و بی‌ دریغ تراش داده می‌ شود. و در نتیجه بخشی از تاج دندان از بین می‌ رود.

بریج دندانی Dental Bridge

در صورتی که تخریب دندان به گونه‌ ای باشد که نمی‌ توان آن را نگه داشت، امکان نصب کراون روی آن وجود ندارد. بنابراین، دندان خارج می‌ شود و در این حالت، کراون به دندان‌ های کناری (معمولاً دندان‌ های پایه) در هر دو طرف اتصال می‌ یابد. و دندان از دست رفته میان دو کراون دندان پایه قرار می‌ گیرد. این فرآیند به نام “پل یا بریج دندانی” شناخته می‌ شود. البته در این حالت، دندان‌ های مجاور و پایه باید تراش داده شده و گاهی نیاز به درمان ریشه (عصب‌ کشی) دارند. که این موضوع می‌ تواند به عنوان یکی از معایب درمان بریج دندانی مطرح شود.

اینله (Inlay) و آنله (Onlay) سرامیکی

وقتی که قسمت زیادی از ساختار تاجی دندان از دست رفته و ترمیم های معمولی دیگر نمی‌ تواند دندان را نگه دارد و یا پایداری مورد انتظار را ندارد. یا این که استفاده از روکش یا کراون مناسب نیست (به دلیل تراشه شدن و از بین رفتن یک مقدار کم از بافت باقی‌ مانده از تاج)، می‌ توان از اینله یا آنله‌ های سرامیکی استفاده کرد.

تفاوت اصلی این درمان با کراون دندانی در این است که اینله و آنله به جای پوشش دادن کل دندان، فقط بخش‌ های از دست رفته را جایگزین می‌ کنند. و به همین دلیل نیازی به تراش دادن کامل دندان و حذف بافت‌ های سالم باقی مانده ندارند. این امر می‌ تواند به عنوان یک مزیت نسبت به کراون مطرح شود.